HBO

Algemene informatie

Op het HBO wordt de opleiding tot Maritiem Officier op vier verschillende locaties in Nederland aangeboden. Het gaat hier om de volgende locaties:

De opleiding HBO Maritiem Officier, of officieel de Bachelor of Maritime Operations, duurt 4 jaar (voltijd). De opleiding is ook verkort te volgen als je al over een MBO-diploma Maritiem Officier, Stuurman of Scheepswerktuigkundige beschikt. Dan kun je binnen 2,5 jaar je HBO-diploma Maritiem Officier halen.

Tijdens de opleiding wordt je opgeleid om later aan boord van zeeschepen te kunnen gaan werken. Je word voor zowel stuurman als scheepswerktuigkundige opgeleid. Het is een opleiding waarin beroepscompetenties een grote rol spelen. Deze competenties zijn vastgelegd in de ‘Standards of Training, Certification and Watchkeeping’ (STCW). De eisen in dit verdrag leiden tot een Vaarbevoegdheidsbewijs Alle Schepen.

Het eerste jaar is het zaak om je propedeuse te halen. Tijdens de propedeusefase oriënteer je je op de opleiding. Door je propedeuse te halen, laat je zien dat je echt interesse hebt in de opleiding en je echt voor het HBO-diploma wilt gaan. Bovendien leg je een goede basis aan voor de rest van je opleiding. Mocht je je propedeuse het eerste jaar niet halen, dan heb je alleen in het tweede jaar nog de kans. In dit tweede jaar begint echter wel de hoofdfase van de opleiding. In de hoofdfase ga je dieper op de stof uit het eerste jaar in, en ga je in totaal twee keer een half jaar op stage. Ook moet je tijdens de hoofdfase een minor kiezen.

 

De toelatingseisen

Er zijn voor het aanmelden voor de opleiding HBO Maritiem Officier een aantal eisen waar je aan moet voldoen, voordat je word toegelaten. Hieronder worden de minimale opleidingseisen weergegeven. Je moet tenminste één van deze diploma’s bezitten:

  • HAVO (vanaf 2009)
    • Natuur en Techniek óf
    • Natuur en Gezondheid met natuurkunde of natuur, leven en techniek
  • VWO (vanaf 2010)
    • Natuur en Techniek óf
    • Natuur en Gezondheid met natuurkunde of natuur, leven en techniek óf
    • Economie en Maatschappij met natuurkunde
  • MBO
    • Niveau 4
  • Diploma’s oude stijl
    • HAVO met wiskunde B en natuurkunde óf
    • VWO met wiskunde A of B, en natuurkunde óf
    • MBO (lang) met wiskunde en natuurkunde
  • Doorstroomprofiel oude stijl
    • HAVO Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid óf
    • VWO Natuur en Techniek, Natuur en Gezondheid, Economie en Maatschappij met natuurkunde 1, of Cultuur en Maatschappij met wiskunde A1 en A2 en natuurkunde 1

Als je bijvoorbeeld een vereist vak niet op je diploma hebt, maar toch de opleiding wilt volgen, dan heb je zogenaamde deficiënties. Je zult de vakken moeten inhalen om eventueel nog toegelaten te worden. Als dit op jou van toepassing is, dan kun je het beste contact opnemen met de desbetreffende zeevaartschool voor de mogelijkheden.

 

De medische keuring

Om deel te kunnen nemen aan bepaalde onderdelen van de opleiding is het vereist dat je over een medische keuring beschikt. Deze medische keuring is speciaal voor de zeevaart, en kun je laten afnemen bij één van de door Inspectie Leefomgeving en Transport gecertificeerde artsen. Een medische keuring is niet per se vereist voor het starten van de opleiding, maar je hebt het in ieder geval nodig voor een aantal praktijkonderdelen tijdens het eerste jaar, en voor je eerste stage. Toch is het aan te raden je al medisch te laten keuren vóór je met de opleiding begint. Indien je eventueel niet goedgekeurd zou worden, dan zou dat betekenen dat je na enige tijd met de opleiding moet stoppen, aangezien je voor enkele vereiste onderdelen goedgekeurd moet zijn. Als je je vantevoren laat keuren weet je in ieder geval waar je aan toe bent.

Voor aanvang van de medische keuring zul je in de praktijk van de gekozen keuringsarts een lijst met medische vragen en een lijst met vragen over gezondheidsklachten in moeten vullen. Daarna wordt begonnen met de keuring zelf. Er zal een lichamelijk onderzoek plaatsvinden, en je oren en ogen zullen worden getest. Wanneer je je voor de tweede keer laat keuren (vóór je eerste stage), zul je tevens een aanvullend onderzoek moeten ondergaan. Onderzoek op tuberculose, en bepaling van je bloedgroep hoort hierbij.

Klik hier voor meer informatie over de medische keuring voor de zeevaart op de website van Inspectie Leefomgeving en Transport.

 

De opleiding per lesjaar

Het eerste jaar
In het eerste jaar zul je vooral jezelf oriënteren op de opleiding en het beroep. Je zult te maken krijgen met theorielessen, die worden afgewisseld met veel praktijklessen. Gemiddeld zul je in het eerste jaar zo’n 28 lesuren per week krijgen, en dat is relatief veel voor een HBO-opleiding. Je krijgt echter vooral in de eerste les-periode veel lessen, heb ik zelf ervaren. Tijdens het eerste jaar moet je een keuzevak kiezen. Bij de Hogeschool Rotterdam ben je daar erg in het voordeel, want dan heb je de keuze uit tientallen hogeschool-brede keuzevakken. Je kunt dus kiezen voor een keuzevak die totaal niet met de opleiding te maken heeft, maar je kunt ook kiezen uit keuzevakken die wel met de opleiding te maken hebben, zoals ‘Binnenvaartkunde’, ‘Navigeren met sterren’ of ‘De dynamiek in de Rotterdamse haven’. Deze keuzevakken worden overigens gewoon op het STC in Rotterdam gegeven.

Enkele praktijk-onderdelen uit het eerste jaar zijn:

  • Brandbestrijding met ademluchttoestel
  • Eén of meer dagen varen met het opleidingsschip en (als je in Rotterdam gaat studeren) een week varen met de Eendracht
  • Calimiteitenbeheersing in overlevingspakken
  • Het behalen van je EHBO-diploma
  • Praktijkopdrachten elektrotechniek en voortstuwingsinstallaties

Je zult ook met een aantal projecten te maken krijgen, die je in groepsverband moet gaan uitvoeren. Aan het einde van het eerste jaar word je op je kennis beoordeeld door zogenaamde competentietoetsen. Deze toetsen krijg je over de domeinen Techniek, Navigatie en Beladingstechnologie. Als je na deze toetsen over het maximale aantal van 60 studiepunten beschikt, dan heb je je propedeuse gehaald.

Het tweede jaar
Vanaf het tweede jaar ga je dieper op alles in. Het wordt allemaal wat meer gerichter, zodat je de beroepsvaardigheden onder de knie begint te krijgen. Ook zul je dit jaar enkele cursussen krijgen die je nodig hebt voor je eerste stage, waaronder Marcom A en Radarnavigator Operational Level.

Het derde jaar
In het derde jaar ga je voor het eerst op stage. De eerste stageperiode begint meteen aan het begin van het derde jaar, en duurt ongeveer een half jaar. Je word begeleid door een mentor aan boord van een schip van een rederij naar keuze. Het derde jaar wordt afgesloten met een minor (bijvak). Op de meeste scholen kun je een maritiem gerelateerde minor volgen, zoals maritieme dienstverlening, techniek of nautisch.

Het vierde jaar
Het vierde en laatste jaar begin je meteen met afstuderen, en het volgen van de laatste vakken. Na een half jaar ga je weer voor ongeveer een half jaar op stage. Na je stage ben je nog kort op school om alles af te ronden. Ook zul je in sommige gevallen nog enkele trainingen of cursussen moeten volgen. En als alles meezit heb je daarna je diploma HBO Maritiem Officier op zak.

 

De verschillende domeinen

De opleiding is verdeeld in zeven verschillende domeinen, die elk weer onderverdeeld zijn in de vakken die je krijgt. De zeven domeinen zijn:

  • Navigatie
  • Technisch systeem
  • Beladingstechnologie
  • Calamiteiten beheersing
  • Management en bedrijfsvoering
  • Exact
  • Studieloopbaancoaching (SLC)

 

De verschillende vakken per lesjaar

  • Het eerste jaar
    • Theoretische Kustnavigatie (TKN)
    • Voortstuwingsinstallaties (VI)
    • Hulpsystemen (HU)
    • Elektrotechniek (EL)
    • Wiskunde (WI)
    • Onderhoud (OND)
    • Basic Safety Training (BTM)
    • Manoeuvreren (MAN)
    • Communicatie, samenwerken, leidinggeven (CSL)
    • Brandstoffen, smeermiddelen, materialen (BSM)
    • Beladingstechnologie (BE)
    • Projectmatig werken (PJ)
    • Scheepsanatomie (ANA)
  • Het tweede jaar
    • Navigatie (NA)
    • Meteorologie (MTO)
    • Automatisering (AU)
    • Techniek (TK)
    • Engels (EN)
    • Vervoerskunde (VVK)
    • Instrumenten (INS)
    • Reisvoorbereiding (RSV)
    • Lassen en Bankwerken (LBW)
  • Het derde jaar
    • Milieukunde (TEX)
    • Je gekozen minor
  • Het vierde jaar
    • Dokken, lekstabiliteit en aan de grond lopen (BE)
    • Luchtbehandeling en koel- en vriesinstallaties (TK)
    • Afstuderen (AFS)

Noot: bovenstaande informatie is slechts een greep uit het totaal aantal vakken, en veel van deze vakken krijg je verspreid over meerdere jaren.

 

De titel

Als je eenmaal in het bezit bent van het diploma Bachelor of Maritime Operations, dan draag je deze titel natuurlijk met trots met je mee. De afkorting van je diploma, ‘B-MO’, mag je dan achter je naam zetten. In plaats van ‘B-MO’ achter je naam te zetten, mag je overigens ook ‘Ing’ (de afkorting van ‘ingenieur’) vóór je naam zetten.

 

Inschrijven voor de opleiding
Heb je interesse om de opleiding HBO Maritiem Officier aankomend studiejaar te gaan volgen? Dan is het zaak dat je je tijdig (vóór 1 september) voor de opleiding aanmeld via Studielink. Via Studielink kun je je inschrijven bij de door jou gekozen hogeschool. Voor meer informatie over het inschrijven kun je terecht op de desbetreffende pagina van de HBO-opleiding in Amsterdam, Rotterdam, Vlissingen en op Terschelling.

 

Ben jij geschikt voor de zeevaart? Doe de test!
Ben je benieuwd of je geschikt bent voor de zeevaart? Of vraag je je af of de opleiding Maritiem Officier iets voor jou is? Doe dan de Marof-Interessetest, en vind het uit!